In de afgelopen jaren is met de nieuwste DNA-technieken het erfelijk materiaal van familieleden belast met DCMD onderzocht. Er is hierbij een DNA-afwijking gevonden bij alle familieleden mét DCMD, die niet gevonden wordt bij de familieleden zonder DCMD. De DNA-afwijking is gevonden in een specifiek gen, hierna Gen-X. Een deel van het Gen-X gen is verdubbeld: er zijn dus te veel DNA-bouwstenen van het Gen-X gen (zie bijlage 1). Deze verdubbeling wordt niet gevonden bij grote DNA-studies in gezonde personen. Dit is een hele belangrijke ontdekking! Maar omdat de verdubbeling van het Gen-X gen zo uniek is, is het momenteel nog onduidelijk wat de moleculaire gevolgen zijn van deze DNA-afwijking. Dit zal verder onderzocht moeten worden in een vervolgonderzoek.
Maar allereerst, wat is DNA nou eigenlijk?
In ons DNA zijn al onze erfelijke eigenschappen vastgelegd. Kleine stukjes DNA worden genen genoemd. Elk gen heeft een unieke functie. Zij bepalen bijvoorbeeld de kleur van je ogen en haren. Een mens heeft ongeveer 20.000 genen. In het figuur hieronder worden verschillende processen afgebeeld. Wanneer een gen wordt gebruikt in een cel, wordt er van het DNA een zogenaamd ‘boodschapper molecuul’ gemaakt (transcriptie en splicing), het mRNA. Dit mRNA wordt uit de celkern verplaatst (export), waarna het omgezet wordt in een eiwit (translatie en vouwen). Dit eiwit zal de uiteindelijke functie uitoefenen in de cel. Elk eiwit heeft een andere taak, zo zijn er eiwitten die een rol spelen in ons afweersysteem terwijl andere eiwitten een belangrijk rol hebben in processen in het oog.
Onderzoek in de nabije toekomst
Nu de genetische oorzaak van DCMD duidelijk is geworden, is het nodig om verder onderzoek te doen. Voordat we een eventuele therapie kunnen ontwikkelen moeten we namelijk weten hoe de verdubbeling precies tot DCMD leidt. We moeten onderzoeken welke gevolgen de verdubbeling van het DNA heeft op het mRNA en het eiwit van Gen-X (in het figuur aangegeven met vraagtekens)? Als we deze belangrijke kennis verzameld hebben hopen we te weten waar we in kunnen grijpen om DCMD te stoppen of te voorkomen.
Familie met klinische beeld dat op DCMD lijkt
We zijn in contact met een Italiaanse onderzoeksgroep die mogelijk een familie met een DCMD-achtig beeld heeft gevonden met een andere DNA-afwijking (niet in Gen-X). De Italiaanse onderzoekers gebruiken een vismodel hun DNA-afwijking na te bootsen en te bewijzen dat dit de oorzaak is. Via onze samenwerking onderzoeken zij nu ook de functie van het Gen-X eiwit in een vismodel. We hopen ook op deze manier aanwijzingen te krijgen op onze vragen om zo het onderzoek naar DCMD te versnellen en daarna hopelijk de stap te kunnen maken richting een behandeling of genetische therapie. De laatste jaren is er in wetenschap veel voortuitgang geboekt en nieuwe methoden en technieken ontwikkeld die behandeling mogelijk kunnen maken. Ook voor ons onderzoek is er nu veel meer mogelijk dan voorheen. Hierdoor zijn we ervan overtuigd dat we het onderzoek snel zouden kunnen afronden.
Helaas is wetenschappelijk onderzoek niet goedkoop, maar dankzij eerdere donaties aan de DCMD-werkgroep is onderzoek in 2023 gefinancierd. Voor de kosten van het onderzoek in 2024 is een bedrag tussen 30.000 en 40.000 euro nodig. Wij rekenen hierbij op de betrokkenheid en inspanning van de DCMD-familie om dit geld bij elkaar te brengen. Als we familie hierin samen optrekt zal het mogelijk moeten zijn om dit geld bij elkaar te krijgen. Dit zal het mogelijk maken om het onderzoek te kunnen voortzetten.